NEDERLAND - De politie ontdekte in 2021 minder productielocaties van synthetische drugs dan de jaren ervoor. Een van de oorzaken is het uiteenvallen van criminele drugsnetwerken. Dit komt doordat de politie cryptotelefoondiensten zoals EncroChat, Sky en ANOM kraakte. De politie heeft zich verder vooral gericht op de bestrijding van andere drugscriminaliteit, zoals handel in heroïne en cocaïne. Ook heeft de politie vorig jaar minder hennepkwekerijen ontmanteld dan in 2020.


De politie presenteert vandaag cijfers over alle vorig jaar ontdekte drugslocaties, van cannabis en heroïne tot cocaïne en synthetische drugs.

Criminele netwerken

Verspreid over Nederland trof de politie vorig jaar 93 locaties aan waar synthetische drugs werd geproduceerd of heroïne of cocaïne werd verwerkt. Op driekwart van de plekken (69 locaties) werden synthetische drugs als (meth)amfetamine en MDMA vervaardigd. Deze labs zijn vooral in Noord-Brabant, Noord-Holland, Limburg en Gelderland aangetroffen. Noord- en Zuid-Holland waren goed voor het leeuwendeel van de 21 verwerkingslocaties voor cocaïne. Agenten ontdekten drie locaties waar heroïne werd bewerkt: in Alkmaar, Den Haag en Rotterdam.

Het aantal ontdekte productielocaties voor synthetische drugs daalde met 35 procent. Het aantal cocaïnewasserijen, kristallisatielocaties en verpakkingsplekken lag zelfs 63 procent lager. Portefeuillehouder drugs Willem Woelders: ‘De afgelopen twee jaar hebben we door cryptotelefoondiensten als EncroChat, Sky en ANOM te kraken meerdere criminele netwerken aangepakt. Die waren verantwoordelijk voor een zeer groot deel van de productie van synthetische drugs en cocaïne in binnen- en buitenland. Normaal gesproken is een groot crimineel netwerk flexibel. Houd je enkele mensen aan, dan vangt het netwerk die klap wel op. Nu konden we ook de opdrachtgevers en andere leden van het netwerk achter de productielocaties aanhouden. Daardoor zal het voor deze organisaties lastig zijn om de opengevallen plekken op te vangen.’

Kat-en-muisspel

De ruggengraat van deze criminele netwerken lijkt aangetast. Toch is dat slechts een tijdelijk effect, vertelt Woelders. ‘Criminelen blijven niet stilzitten. Anderen nemen de rol over en spelen in op vraag en aanbod. Daarnaast communiceren zij met nieuwe cryptotelefoondiensten en versleutelde apps als Telegram en Signal. Daarin blijven we een kat-en-muisspel met hen spelen. We zitten er bovenop.’

In totaal ontdekte de politie 117 opslaglocaties. De omvang varieerde van grote loodsen voor duizenden liters chemicaliën tot garageboxen met enkele tientallen liters. Noord-Brabant steekt met 40 opslagplekken voor synthetische drugs uit boven alle provincies. Zuid-Holland is koploper met 11 locaties voor cocaïne en 3 voor heroïne.

Drugsafval

Het aantal dumpingen van drugsafval is gestegen met zo’n 14 procent, naar 208 gevallen. Deze vonden vorig jaar vooral plaats in Limburg (61), Noord-Brabant (47), Zuid-Holland (29), Noord-Holland (27) en Gelderland (20). De stijging komt vooral doordat criminelen vaker relatief kleine hoeveelheden afval dumpten en lege verpakkingen weggooiden. Woelders: ‘We vermoeden dat het volume aan totaal aangetroffen drugsafval minder is. Criminelen kunnen echter op allerlei manieren van hun afval afkomen. Ze kunnen het dumpen, maar ook verbranden of neutraliseren en vervolgens lozen in het riool. Daar doen we nog verder onderzoek naar.’

Hennep

Politiemedewerkers ruimden vorig jaar minder hennepkwekerijen: in totaal 2285 tegenover 2894 locaties in 2020. Het aantal hennep-gerelateerde ontmantelingen loopt al een aantal jaar terug. In 2017 rolde de politie nog ruim 4600 hennepkwekerijen op. De afname is volgens Woelders vooral te wijten aan capaciteitsgebrek bij de basisteams. ‘We moeten kiezen. In samenspraak met het Openbaar Ministerie en burgemeesters richt de politie zich in gemeenten vooral op de bestrijding van harddrugs en het opvolgen van aangiften. Bij een aantal basisteams worden daarom hennepteams opgeheven. Zorgelijk, want hennepkwekerijen kunnen leiden tot gevaarlijke situaties in woonwijken en ook in de hennep worden miljarden verdiend. We hebben hier te maken met één grote drugsmarkt. Alles is met elkaar verweven.’